Πέντε τρόποι μετανοίας

Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος πρακτικά μας δείχνει πέντε δρόμους της μετανοίας.


Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος πρακτικά μας δείχνει πέντε δρόμους της μετανοίας. Μας λέγει:

Πρώτος δρόμος μετανοίας είναι ν' αυτοκαταδικάζεσαι για τις αμαρτίες σου. Ο Κύριος εκτιμά ιδιαίτερα αυτή σου την πράξη. Αυτός που μόνος του καταδίκασε τ' αμαρτήματά του πολύ δύσκολα θα τα επαναλάβει. Η έγκαιρη εξέγερση της συνειδήσεως σου διά της αυτοκατηγορίας δεν θα έχει κατήγορο στο ουράνιο κριτήριο.

Δεύτερος αξιόλογος δρόμος μετανοίας είναι να μη βαστάς κακία για κανένα, ακόμα και γι' αυτούς τους εχθρούς σου. Να συγκρατείς πάντοτε την οργή σου, να συγχωρείς τ' αμαρτήματα των άλλων, γιατί έτσι θα εξαλείψει και τα δικά σου ο Κύριος. Είναι αυτό ένα αποτελεσματικό καθαρτικό, αφού μας το υπέδειξε ο ίδιος ο Κύριος λέγοντας: Αν συγχωρέσετε τους χρεώστες σας, τότε θα σας συγχωρήσει σίγουρα και ο ουράνιος πατέρας μας (Ματθ. 6. I).

Τρίτος ασφαλής δρόμος μετανοίας είναι η ορθή, θερμή και εκ βαθέων καρδιακή προσευχή. Μη λησμονάμε την ευαγγελική χήρα που επέμενε στο αίτημα της στον δύστροπο δικαστή και τελικά έλαβε το ποθούμενο (Λουκ. 18, 1-8). Αν εκείνη έλαβε για την επιμονή της από τον αδιάντροπο δικαστή, πόσο μάλλον εμείς που έχουμε ουράνιο πατέρα ήμερο, φιλικό και φιλάνθρωπο και οπωσδήποτε θα μας δωρίσει τα προς τη σωτηρία μας αιτήματα.

Τέταρτος σίγουρος δρόμος μετανοίας είναι της ελεημοσύνης, που η δύναμή της είναι ανέκφραστα μεγάλη. Ο προφήτης Δανιήλ είπε στον βασιλέα Ναβουχοδονόσορα να ξεπλύνει τις πολλές αμαρτίες του μ' ελεημοσύνη και τ' ανομήματά του με το να ευσπλαγχνισθεί τους φτωχούς. Η αγάπη είναι ικανή να εξαλείψει αμαρτήματα. Ο μετανοημένος παραβάτης με τη φιλανθρωπία επανορθώνει τα πάντα με τον αγώνα του και τη χάρη του Θεού.

Πέμπτος δρόμος σταθερός ο συνδυασμός πηγαίας μετριοφροσύνης κι εγκάρδιας ταπεινοφροσύνης. Μάρτυρας προς τούτο ο τελώνης της ευαγγελικής παραβολής. Η γνήσια ταπεινοφροσύνη του αποτίναξε όλο το βαρύ φορτίο των αμαρτημάτων του.

Καταλήγει λοιπόν, αγαπητοί μου αδελφοί, ο ιερός Χρυσόστομος: Να καταδικάζουμε τις αμαρτίες μας, να συγχωρούμε τις αμαρτίες των αδελφών μας, να 'χουμε κερδοφόρα προσευχή, καρπούς ελεημοσύνης και ταπεινοφροσύνης, δίχως να καθυστερούμε, δίχως να χάνουμε ούτε μία μέρα και ώρα βαδίζοντας τους πέντε αυτούς σωτήριους δρόμους καθημερινά.

Μοναχού Μωυσέως Αγιορείτου
Από το βιβλίο «Χριστός χριστιανούς χαρά χαρίζει», εκδ. Τήνος
http://churchofagianapa.blogspot.gr 

π. Θεοφάνης  Μοναχός  -  Αρθρογράφος  

 

Πώς χαιρετούμε έναν Κληρικό

«Σαν συναντήσεις έναν ιερέα και έναν Άγγελο θα χαιρετήσεις πρώτα τον ιερέα και μετά τον Άγγελο» (Από το Γεροντικό).
Ο κληρικός. Ο ιερέας, δεν είναι ο οποιοσδήποτε τον οποίον συναντάμε και με τον οποίον συναλλασόμεθα στην καθημερινή μας ζωή.
Η Ιεροσύνη του. Το Λειτούργημά του. Το Σχήμα του. Η Αποστολή του. 
Η Παρουσία του, τον θέτουν και τον θέλουν ή του επιβάλλουν να είναι και Εντός και Εκτός του «κόσμου τούτου».
Η θρησκευτική - Χριστιανική αγωγή, η Ελληνορθόδοξη πατερική παράδοση, ο πολιτισμός μας, η ιστορία μας, η ευγένεια ψυχής δεν επιτρέπουν ν’ απευθύνουμε στον κληρικό τους στερεότυπους κοσμικούς χαιρετισμούς:
«Καλημέρα», «Καλησπέρα», «Καληνύχτα». Ή, «να ‘σαι πάντα καλά», «να περνάμε καλά», «άντε γεια», «τα λέμε», που ανταλλάσσουν οι λαϊκοί μεταξύ τους.
Σ’ έναν κληρικό οποιαδήποτε ώρα της ημέρας και αν τον συναντήσουμε εντός ή εκτός του Ιερού Ναού, με μια ελαφρά κλίση της κεφαλής προς τα κάτω, «δια καταδύσεως ή προς Θεόν ημών άνοδος γίνεται», απευθύνουμε με ταπείνωση και με ευλάβεια το : «Ευλογείτε πάτερ» και Εκείνος με συνείδηση της υψηλής, της αγίας και ιερής αποστολής Του, ως πνευματικός Φάρος Φωτός Χριστού, ως λειτουργός των αγίων μυστηρίων της Εκκλησίας του Εσταυρωμένου και αναστημένου Ιησού, ως Ορθόδοξη παρουσία- μαρτυρία, ως πατέρας όλων, με σεμνότητα και παρρησία απαντά : «Ο Κύριος».
Ο Άγιος Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός καλεί την Ιεροσύνη «Τέχνην τεχνών και Επιστήμην επιστημών» και τον Ιερέα «Άγγελον Κυρίου».

Θεοφάνης  Μοναχός  -  Αρθρογράφος  

Γιατί ανάβουμε κερί και τι συμβολίζει

Αλήθεια άραγε γιατί ανάβουμε κερί και τι συμβολίζει αυτό;

Όλα τα πράγματα που βρίσκονται εντός της Εκκλησίας έχουν και το συμβολισμό τους. 

Είναι χαρακτηριστικά τα λόγια του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά: «Πάσα τελετή και παν επί μέρους στοιχείον αυτής, και το πλέον έτι φαινομενικώς μικρόν και ασήμαντον είναι σύμβολον και εγκρύπτει την υπέρ λόγον αλήθειαν, την οποίαν συμβολίζει, και ως εκ τούτου έχει δύναμιν και λόγους και σημασίαν».

Ένα από αυτά τα σύμβολα είναι και το κερί – λαμπάδα.

Είναι γνωστό πως οι πρώτοι χριστιανοί χρησιμοποιούσαν το κερί ως μέσο φωτισμού στις συνάξεις τους. 
Όταν τον 4ο αιώνα ο Μ. Κωνσταντίνος παύει τούς διωγμούς εναντίον των χριστιανών, έχουμε και την ανέγερση Ναών όπου η Εκκλησία για να διασώσει ένα τμήμα από την ύπαρξή της εντάσσει στη λατρεία το κερί στο οποίο αποδίδει τούς εξής συμβολισμούς:

1) Το προσφερόμενο κερί μας υπενθυμίζει την εσωτερική μας μεταμόρφωση την οποία πρέπει να επιδιώκουμε.
2) Το άναμμα του κεριού μας παρακινεί να ζητήσουμε από τον Θεό τη Χάρη του Αγίου Πνεύματος
3) Η φλόγα του κεριού μας υπενθυμίζει ότι πρέπει να γίνομε φλογεροί ποιητές της πίστεώς μας, της αγάπης, της ειρήνης και της ανεξικακίας.

Το κερί επίσης να υπενθυμίσουμε πως το συναντάμε σε όλα τα μυστήρια της Εκκλησίας και κάθε φορά με διαφορετικό συμβολισμό.
Στην Θεία Ευχαριστία, συμβολίζει το φως του Χριστού που δια του Ευαγγελίου λάμπει στις ψυχές μας.
Στο Άγιο Βάπτισμα, έχομε την αναμμένη λαμπάδα που συμβολίζει ότι το νεοφώτιστο πρέπει να βλέπει τα καλά έργα και να δοξάζει τον Θεό. «Ούτω λαμψάτω το φως υμών έμπροσθεν των άνθρώπων, όπως ίδωσιν υμών τα καλά έργα και δοξάσουσιν τον πατέρα υμών τον εν τοις ουρανοίς».
Στο Μυστήριο του Γάμου, το άναμμα των λευκών λαμπάδων συμβολίζει την αγνότητα των ψυχών των νεόνυμφων.
Επίσης το κερί το συναντάμε και στα μνημόσυνα, το οποίο συμβολίζει την παράκλησή μας υπέρ των κοιμωμένων. Να τούς αναπαύει ο Κύριος εν τόπο φωτεινό.
Απ' όλα αυτά καταλαβαίνομε ότι το άναμμα του κεριού δεν είναι απλώς μια τυπική, αλλά μια σπουδαία πράξη στην οποία πρέπει να δώσουμε το ενδιαφέρον που της αξίζει.

π. Θεοφάνης  Μοναχός  -  Αρθρογράφος 

ΣΟΦΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΠΡΟΣ ΟΛΟΥΣ

Το να γνωρίζουμε την πονηρία των ανθρώπων, δηλαδή το κακό που κάνουν οι άλλοι, μικρό ή μεγάλο, μας αλλοιώνει την λογική, μας εξασθενίζει τις δυνάμεις μας, διότι δεν συμμαρτυρεί με τον Θεό. Τελικά έχουμε αδιαλείπτως έναν πειρασμό μπροστά μας. Γι’ αυτό δεν πρέπει να θέλουμε να μαθαίνουμε, να γνωρίζουμε τί κάνει ο άλλος. Αν έρθουν αν μου μιλήσουν για άλλους, θα τους κλείσω το στόμα ή θα σηκωθώ να φύγω.

Και αν κάποιος έρθει να μου πει τον πόνο του, θα του πω, δεν έχεις Γέροντα; στον Γέροντά σου να μιλήσεις. Και αν μου απαντήσει ότι δεν έχει, θα του πω: Να βρεις!

Εγώ δεν είμαι Πνευματικός…πήγαινε να βρεις έναν Πνευματικό που θα μπορεί να σε παρακολουθεί. Ξέφυγε δηλαδή εσύ την αμαρτία του άλλου.

Όσο μένεις άτρωτος από τα κακά του άλλου, τον βοηθάς.

Διότι , μόλις ο άλλος σου πει κάτι κακό, αμέσως ξεπέφτει στα μάτια σου και μειώνεται η αγάπη σου, όσο και αν νομίζεις ότι τον βοηθάς.
Έτσι είμαστε εμείς οι άνθρωποι. Καταστρέφεται όλως διόλου η αγάπη μας και προς τον Θεόν και προς τους ανθρώπους, εφ’ όσον αναμειγνυόμεθα στην ιδιωτική ζωή τους. Αυτή είναι υπόθεση μόνο του αρμοδίου προσώπου και ποτέ εμού του μοναχού ή λαϊκού.
Το να αγαθοποιώ όσους με κακοποιούν, με οδηγεί στην ειρήνη.

Διότι όλοι οι άνθρωποι τελικώς μας βάζουν προσκόμματα. 

Με έναν λόγο, με ένα βλέμμα, με το περπάτημά τους, με την χαρά τους, με την λύπη τους, παρεμβαίνουν στην πορεία μας. γι’ αυτό χρειάζεται φόβος και τρόμος, μην τυχόν και αντιδράσωμε στα προσκόμματα που μας βάζουν και διασαλευθή η ειρήνη του νου και της καρδιάς μας, μήπως δηλαδή προκαλέσωμε τον χωρισμό από τον Θεόν.
Χρειάζεται φόβος και τρόμος, μην τυχόν και περιφρονήσω τον αδελφό μου, μην τυχόν νομίζω ότι αυτός είναι υπεύθυνος για τις συμφορές μου, διότι αυτό είναι ξεπεσμός μου από τον Θεόν.
Ο άγιος Ισαάκ τονίζει: «Ουδέποτε φταίει ο άλλος για κάποιο παράπτωμα, πάντοτε φταις εσύ». Δεν σου φταίει ο άλλος επειδή εσύ κουράσθηκες, αμάρτησες, δυσπίστησες, αλλοιώθηκες.
Βλέπεις κάποιον να τρώη με τα χέρια του και αγανακτείς. Αυτό δείχνει σαφώς ότι δεν άρχισες ακόμη την πνευματική σου ζωή.
Η άσκησίς σου είναι στα προοίμια.

Για να μπορέσης να ξεπεράσης αυτούς του σκοπέλους, να αγαθοποιής όποιον σε κακοποιεί. 

Σκόρπα, όσο μπορείς, αγαθότητα. Είσαι στον κόσμο; Μπορείς να του βρεις δουλεία.

Είναι στο μοναστήρι; 

Εάν σε καταρασθή, να τον ευλογήσης, εάν σε χτυπήση από την δεξιά σιαγώνα, να του πης, χτύπα με και από την άλλη. Δείξε την αγάπη σου, ανάλογα με το πώς σου ανοίγει δρόμο ο ίδιος ο Θεός.

Όμως διαρκώς συμβαίνουν στην ζωή μας απρόοπτα. Έρχεσαι στο μοναστήρι για να βρης πνευματική ζωή, και συναντάς κακούς. Είναι απρόοπτο. Ζητάς κελλί από την πλευρά του μοναστηριού που δεν έχει υγρασία, το αποκτάς, διαπιστώνει όμως ότι η θάλασσα σου προκαλεί αλλεργία, οπότε δεν μπορείς να χαρής ούτε την ημέρα ούτε την νύχτα.

Αμέσως θα σου πη ο λογισμός, σήκω να φύγης. Είναι απρόοπτο.

Σε πλησιάζω με την ιδέα ότι είσαι καλός άνθρωπος και βλέπω ότι είσαι ανάποδος. Απρόοπτο.

Παρουσιάζονται συνεχώς απρόοπτα ενώπιόν μας, διότι έχομε θέλημα και επιθυμίες. Τα απρόοπτα είναι αντίθετα προς το θέλημα και την επιθυμία μας, γι’ αυτό και μας φαίνονται απρόοπτα, στην ουσία όμως δεν είναι.

Διότι άνθρωπος που αγαπά τον Θεόν προσδοκά τα πάντα και λέγει πάντοτε «γενηθήτω το θέλημά σου». Θα έρθη βροχή, λαίλαπα, χαλάζι, κεραυνός; « Είη το όνομα Κυρίου ευλογημένον». 

Επειδή αυτά κοστίζουν στην σαρκικότητά μας, γι’ αυτό εμείς τα βλέπομε ως απρόοπτα.

Για να μην ταράσσεσαι λοιπόν κάθε φορά και στεναχωριέσαι, για να μην αγωνιάς και προβληματίζεσαι, να τα περιμένης όλα, να μπορής να υπομένης ό,τι έρχεται. 

Πάντα  να λες, καλώς ήλθες αρρώστια, καλώς ήλθες αποτυχία, καλώς ήλθες μαρτύριο. Αυτό φέρνει την πραότητα, άνευ της οποίας δεν μπορεί να υπάρχη καμία πνευματική ζωή.






Γέροντος Αιμιλιανού Σιμωνοπετρίτου
Λόγοι Ασκητικοί-Περί Αρετών 





π.  Θεοφάνης  -  Μοναχός
       Αρθρογράφος 

Αγίου Ιωάννου του Σιναΐτου:Περί ακηδίας

"Κλίμαξ"

ΛΟΓΟΣ ΔΕΚΑΤΟΣ ΤΡΙΤΟΣ

Περί ακηδίας

1. Πολλές φορές ένας από τους κλάδους της πολυλογίας, όπως το είπαμε καί προηγουμένως, είναι καί ο παρών, ο οποίος μάλιστα αποτελεί καί το πρώτο τέκνο της. Εννοώ την ακηδία. Γι΄αυτό καί της εδώσαμε την θέσι πού της αρμόζει μέσα στην αθλία αλυσίδα των παθών.

Ακηδία σημαίνει παράλυσις της ψυχής καί έκλυσις του νου, οκνηρία και αδιαφορία πρός την άσκησι, μίσος πρός τις μοναστικές υποσχέσεις. (Η ακηδία είναι ακόμη) αυτή που μακαρίζει τούς κοσμικούς, πού κατηγορεί τον Θεόν ότι δεν είναι ευσπλαγχνικός και φιλάνθρωπος, πού φέρνει ατονία την ώρα της ψαλμωδίας καί αδυναμία την ώρα της προσευχής. Αυτή πού μας κάνει σιδερένιους στα διακονήματα, αόκνους στο εργόχειρο, σπουδαίους στην πρακτική ζωή της υπακοής (εν αντιθέσει πρός την θεωρητική ζωή της ησυχίας).

2. Άνδρας που ασκεί την ζωή της υπακοής δέν γνωρίζει τί σημαίνει ακηδία, διότι φθάνει στα πνευματικά μέσω των αισθητών, (τα οποία αισθητά δέν φέρνουν ακηδία).

3. Το κοινόβιο είναι εχθρός της ακηδίας, ενώ σ΄ έναν ησυχαστή η ακηδία γίνεται σύζυγος αιώνιος∙ δεν θα τον αποχωρισθή πρίν από τον θάνατό του, καί πρίν έλθη το τέλος του θα τον πολεμά καθημερινά. Μόλις αντίκρυσε το κελλί του ησυχαστού εμειδίασε και αφού τον επλησίασε έστησε κοντά την σκηνή της.

4. Ο ιατρός επισκέπτεται τους ασθενείς το πρωί, ενώ η ακηδία τους ασκητάς το μεσημέρι. Η ακηδία προτρέπει το έργο του ξενοδόχου καί παρακαλεί να γίνωνται εργόχειρα για να προσφέρωνται ελεημοσύνες. Παρακινεί να γίνωνται με προθυμία επισκέψεις στους ασθενείς, υπενθυμίζουσα τον λόγο του Κυρίου: «Ησθένησα καί ήλθετε πρός με» (Ματθ. κε΄ 36). Μας παρακαλεί να πηγαίνωμε στους λυπημένους καί στους ολιγοψύχους. «Παραμυθείσθε τούς ολιγοψύχους» (Α΄ Θεσ. ε΄ 14) μας λέγει αυτή η ολιγόψυχη. Ενώ ιστάμεθα στην προσευχή, μας υπενθυμίζει διάφορα αναγκαία πράγματα και χρησιμοποιεί κάθε τέχνασμα, ώστε να μας αποτραβήξη από εκεί, σαν με ένα καπίστρι, με κάποια αιτία εύλογη, αυτή η παράλογη.

5. Ο δαίμων της ακηδίας στον μοναχό, τον οποίο έχει καταλάβει, δημιουργεί τις τρείς πρώτες ώρες -πρώτη, τρίτη καί έκτη- μία κατάστασι φρίκης, πονοκέφαλο καί πυρετό και ανακάτωμα του στομάχου. Μόλις φθάση η ενάτη ώρα παρατηρείται κάποια μικρή βελτίωσις. Μόλις στρωθή η τράπεζα, αναπηδά ο μοναχός από το στρώμα του. Μόλις έλθη η επομένη ώρα της προσευχής, αισθάνεται πάλι βεβαρημένο το σώμα του. Μόλις σταθή να προσευχηθή, η ακηδία τον βυθίζει πάλι στον ύπνο καί με άκαιρα χασμουρητά του αρπάζει από το στόμα τον στίχο της προσευχής.

6. Όλα τα άλλα πάθη καταπολεμούνται με μία αντίστοιχη αρετή το καθένα. Η ακηδία όμως είναι για τον μοναχό ένας ψυχικός θάνατος πού περιέχει όλα τα κακά.

7. Η ανδρεία ψυχή κατώρθωσε να αναστήση τον νου πού ήταν νεκρός. Η ακηδία όμως και η οκνηρία κατώρθωσαν να σκορπίσουν όλον τον πλούτο της ψυχής.

8. Εφ΄ όσον και η ακηδία είναι ένα από τα οκτώ πρωταρχικά πάθη της ψυχής, και μάλιστα το βαρύτερο, ας το αντιμετωπίσωμε και αυτό αναλόγως, όπως και τα άλλα. Πλήν ας προσθέσωμε και τούτο: Όταν δεν γίνεται ψαλμωδία και ακολουθία, η ακηδία δεν παρουσιάζεται. Και όταν τελείωσε ο κανών της προσευχής, τότε άνοιξαν οι οφθαλμοί.

9. Τον καιρό της ακηδίας φαίνονται οι βιασταί. Και τίποτε άλλο δεν προξενεί στον μοναχό τόσους στεφάνους όσο η ακηδία. Πρόσεξε καλά και θα την αντιληφθής να μην αφίνη τα πόδια σε ορθία στάσι, και να μας σπρώχνη, όταν καθώμαστε, να γέρνουμε στον τοίχο. Μας προτρέπει επίσης να κοιτάζωμε έξω από το παράθυρο, δημιουργώντας φανταστικά κτυπήματα και βήματα ποδιών. Εκείνος πού πενθεί τον εαυτό του δεν γνωρίζει τι θα πή ακηδία.

10. Ας δένεται και αυτός ο τύραννος με την μνήμη των πταισμάτων, και ας δέρνεται με το εργόχειρο. Και αφού συρθή με την σκέψι των μελλόντων αγαθών και σταθή εμπρός μας, ας ερωτάται καταλλήλως:

«Λέγε μας λοιπόν και σύ, παράλυτε και έκλυτε, ποιος είναι ο κακός γονεύς σου; Ποια είναι τα τέκνα σου; Ποιοι είναι αυτοί πού σε πολεμούν; Και ποιος ο φονευτής σου»;

Αυτός δε αναγκαζόμενος θα μας αποκρινόταν:

«Εγώ σε αυτούς πού ασκούν πραγματικά την ζωή της υπακοής, «ούκ έχω πού την κεφαλήν κλίναι». Σε όσους έχω τόπο, τους ευρίσκω στην ησυχία και συζώ μαζί τους. Οι ιδικές μου μητέρες είναι πολλές και διάφορες: Άλλοτε η ψυχική αναισθησία, άλλοτε η λησμοσύνη των άνω, και μερικές φορές η υπερβολική κόπωσις (είτε ψυχική είτε σωματική). Τα ιδικά μου τέκνα είναι: Οι μετακινήσεις από τον ένα τόπο στον άλλο πού γίνονται μαζί μου, η παρακοή στον πνευματικό πατέρα, η λησμοσύνη της Κρίσεως, και μερικές φορές η εγκατάλειψις της μοναχικής ζωής. Ιδικοί μου αντίπαλοι, από τους οποίους τώρα έχω δεθή, είναι η ψαλμωδία και το εργόχειρο. Εχθρική σ΄ εμένα είναι και η σκέψις του θανάτου, αλλά εκείνη πού με θανατώνει τελείως είναι η προσευχή, ενωμένη με την βεβαία ελπίδα των μελλόντων αγαθών. Για το ποιος όμως εγέννησε την προσευχή ερωτήσατε την ίδια».

(Πρόκειται για) νίκη! Όποιος την κατέκτησε, είναι δόκιμος για κάθε καλό έργο.

από το βιβλίο "Κλίμαξ"

Ι.Μ.Παρακλήτου

πηγή: εδώ

You might also like:

π. Θεοφάνης Μοναχός - Αρθρογράφος  

ΟΣΟ ΘΑ ΥΠΑΡΧΕΙ ΤΟ ΣΗΜΕΡΑ, ΑΣ ΜΗ ΑΠΕΛΠΙΖΟΜΑΣΤΕ

Ασκώντας την αρετή να φοβόμαστε μήπως πέσουμε, στηριζόμενοι στο θάρρος μας. Και όταν αμαρτάνουμε να μετανοούμε. Αυτό λέγω και τώρα: «Είναι προδοσία της σωτηρίας μας αυτά τα δύο, δηλαδή και το να έχουμε θάρρος όταν είμαστε ενάρετοι, και το να απελπιζόμαστε όταν είμαστε πεσμένοι στην κακία».
Γι' αυτό ο Παύλος, για ν' ασφαλίσει εκείνους που ασκούν την αρετή, έλεγε: «Εκείνος που νομίζει ότι στέκεται, ας προσέχει μήπως πέσει» (Α' Κορ. 10, 12). Και πάλι: «Φοβάμαι μήπως, ενώ κήρυξα σε άλλους, εγώ ο ίδιος βρεθώ ανάξιος» (Β' Κορ. 11, 3). Ανορθώνοντας πάλι τους πεσμένους και διεγείροντάς τους σε μεγαλύτερη προθυμία διακήρυττε έντονα στους Κορινθίους γράφοντας τα εξής: «Μήπως πενθήσω πολλούς που αμάρτησαν προηγουμένως και δεν μετανόησαν» (Β' Κορ. 12, 21).
Για να δείξει ότι είναι άξιοι θρήνων όχι τόσο εκείνοι που αμαρτάνουν, όσο εκείνοι που δεν μετανοούν για τα αμαρτήματά τους. Και ο προφήτης πάλι λέγει: «Μήπως εκείνος που πέφτει δεν σηκώνεται, ή εκείνος που παίρνει στραβό δρόμο δεν επιστρέφει;» (Ιερ. 8, 4). Γι' αυτό και ο Δαυίδ παρακαλεί αυτούς ακριβώς, λέγοντας: «Σήμερα, εάν ακούσετε τη φωνή Αυτού, μη σκληρύνετε τις καρδιές σας όπως τότε που Τον παραπίκραναν οι πατέρες σας» (Ψαλμ. 94, 8).
Όσο λοιπόν θα υπάρχει το σήμερα, ας μη απελπιζόμαστε, αλλά έχοντας ελπίδα προς τον Κύριο και έχοντας κατά νου το πέλαγος της φιλανθρωπίας Του, αφού αποτινάξουμε κάθε τι το πονηρό από τη σκέψη μας, ας ασκούμε με πολλή προθυμία και ελπίδα την αρετή, και ας επιδείξουμε μετάνοια με όλη τη δύναμή μας.








Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος 











Θεοφάνης  Μοναχός  -  Αρθρογράφος  

ΣΥΝΤΟΜΗ ΕΠΕΞΗΓΗΣΗ ΣΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΠΡΟΣΕΥΧΗ, ΤΟ ΠΑΤΕΡ ΗΜΩΝ

Πάτερ
Η Κυριακή προσευχή αρχίζει με αυτή την επίκλησι. Μας διδάσκει ο Κύριος να ονομάζουμε τον Θεό Πατέρα. Πατέρα, γιατί είναι ο δημιουργός και πλάστης μας. Ο χορηγός του είναι, της ζωής.

Ημών
Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Κύριος μας διδάσκει να προσφωνούμε τον Θεό όχι μόνο Πατέρα, αλλά Πάτερ ημών. Πατέρα μας. Όχι Πατέρα μου. Έτσι μας αποτρέπει από μια εγωιστική σχέσι με τον Θεό. Υπάρχει ο Θεός και εμείς, όχι ο Θεός και εγώ. 

Ο εν τοις ουρανοίς
Ο Πανάγιος Θεός είναι Πατέρας μας, αλλά και ο μόνος εν τοις ουρανοίς Πατέρας. Διευκρινίζει ο άγιος Χρυσόστομος: Δεν περιορίζει δηλαδή τον Θεό στον ουρανό αλλά υψώνει από την γη τον προσευχόμενο και τον προσηλώνει στους ανώτερους χώρους και τις άνω κατοικίες. Την αγιότητα λοιπόν του Θεού Πατρός δηλώνει το “εν ουρανοίς” και όχι τον τόπο του πανταχού παρόντος Θεού

Αγιασθήτω το όνομά σου
Είναι το πρώτο αίτημα της Κυριακής προσευχής. Το “αγιασθήτω” σημαίνει “δοξασθήτω”, κατά τον άγιο Χρυσόστομο. Δεν έχει ασφαλώς ο άκτιστος Θεός την ανάγκη να δοξάζεται από τα κτιστά του πλάσματα. Θέλει όμως να τον δοξάζουμε, γιατί αυτό ωφελεί εμάς τους ανθρώπους. Μας προφυλάσσει από τον κίνδυνο να δοξάζουμε τον εαυτό μας με δόξα ψευδή, που δεν μας ανήκει. Η φιλοδοξία είναι γέννημα της φιλαυτίας.

Ελθέτω η Βασιλεία σου
Όταν ο Θεός βασιλεύη στον άνθρωπο, ο άνθρωπος ελευθερώνεται, ειρηνεύει, αναπαύεται, αγιάζεται. Όταν δεν βασιλεύη ο Θεός στον άνθρωπο, ο άνθρωπος είναι εκτεθειμένος στην τυραννία του διαβόλου που τον υποδουλώνει στα πάθη, στην φιλαυτία και τον φέρνει στην ανία, στο κενό, στην πλήξι, στην μοναξιά, κάνοντας την ζωή του κόλασι. Ο σημερινός κόσμος που αρνείται την βασιλεία του Θεού, βασανίζεται από φρικτές δαιμονικές καταστάσεις, όπως την μαγεία, τις δεισιδαιμονίες, τα ναρκωτικά, την τρομοκρατία, τα εγκλήματα, την διάλυσι της οικογενείας. Μας διδάσκει λοιπόν ο Κύριος να ζητούμε να έλθη η Βασιλεία του, που κατά τους αγίους Πατέρας είναι η Χάρις του Αγίου Πνεύματος.

Γενηθήτω το θέλημά σου ως εν ουρανώ και επί της γης
Το εγωιστικό θέλημα εχώρισε τον άνθρωπο από τον Θεό, τον εξώρισε από τον παράδεισο και έγινε αιτία όλων των κακών. Αν δεν απαρνηθή ο άνθρωπος το εγωιστικό του θέλημα και δεν υιοθετήση το άγιο θέλημα του Θεού, δεν μπορεί να θεραπευθή από την βαρειά αρρώστια της φιλαυτίας και του εγωισμού.

Τον άρτον ημών τον επιούσιον δος ημίν σήμερον
Με το αίτημα αυτό ζητούμε, κατά τους αγίους Πατέρας, όχι μόνο τον υλικό άρτο, αλλά κυρίως τον πνευματικό Άρτο, που είναι ο Χριστός. Ο Χριστός προσφέρεται σε μας με το λόγο Του και με το Σώμα και με το Αίμα Του. Σε κάθε Θεία Λειτουργία γίνεται αυτή η προσφορά.

Και άφες ημίν τα οφειλήματα ημών ως και ημείς αφίεμεν τοις οφειλέταις ημών
Όσο ο άνθρωπος ζη εγωκεντρικά, δεν μπορεί να συγχωρήση τον συνάνθρωπό του. Ο θιγόμενος εγωισμός του δεν του το επιτρέπει. Όταν όμως αποφασίση δια της μετανοίας να ζήση θεοκεντρικά, τότε συγχωρεί όσους τον εστενοχώρησαν, αδίκησαν και έβλαψαν. Η απαλλαγή από την μνησικακία θέλει αγώνα, γιατί ο εγωισμός δυναστεύει τον έσω άνθρωπο. Γι’ αυτό ο Κύριος μας εδίδαξε να ζητούμε την συγχώρησί μας από τον Θεό, υπό τον όρο ότι και εμείς θα συγχωρούμε τους πταίοντας σε μας.


Και μη εισενέγκης ημάς εις πειρασμόν, αλλά ρύσαι ημάς από του πονηρού
Και μη επιτρέψης, Κύριε, να πέσωμε σε πειρασμό, αλλά γλύτωσέ μας από τον πονηρό.
Δύο ειδών είναι οι πειρασμοί κατά τον άγιο Μάξιμο. Οι ενήδονοι και οι ενόδυνοι. Αυτοί που φέρουν ηδονή και αυτοί που φέρουν οδύνη. Οι πρώτοι είναι εκούσιοι και γεννούν τα πάθη. Οι δεύτεροι είναι ακούσιοι και διώχνουν τα πάθη. Τους εκούσιους πρέπει να αποφεύγουμε. Τους ακούσιους να μη επιδιώκουμε και να απευχώμεθα, διότι είμεθα αδύνατοι και μπορεί να υποκύψουμε΄ αλλ’ όταν έλθουν, να τους υπομένουμε με γενναιότητα ως “καθαρτήριον” της ψυχής.

Ότι Σου εστίν η βασιλεία και η δύναμις και η δόξα
Είναι φυσικό να τελειώνη η Προσευχή με την δοξολογία του Θεού και όχι με την παράκλησι να ρυσθούμε από τον πονηρό. Τον τελευταίο λόγο στον κόσμο έχει ο παντοδύναμος Θεός, ο Βασιλεύς των βασιλευόντων και Κύριος των κυριευόντων. Ο διάβολος μπορεί να φέρη αναστάτωσι, να επικρατεί προσωρινά στον κόσμο με τα όργανά του, αλλά τελικά θα γίνη το θέλημα του Κυρίου. Ο Χριστός είναι ο Αιώνιος Κύριος και Βασιλεύς.

Εις Άγιος, εις Κύριος, Ιησούς Χριστός, εις δόξαν Θεού Πατρός. Αμήν. 

Γι’ αυτό και μόνο στον Τριαδικό Θεό ανήκει η δόξα.

Θεοφάνης  Μοναχός  -  Αρθρογράφος 

Η ΒΙΒΛΟΣ ΔΙΔΑΣΚΕΙ ΜΕ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ

Η Βίβλος μας διδάσκει με παραδείγματα, ότι ό ηθικός νόμος είναι ο μόνος αληθινός νόμος του Θεού και ότι όλα τα άλλα είναι σκιά του νόμου αυτού. Όποιος έστω και λίγο παραβεί αυτό τον αληθινό νόμο του Θεού και δεν μετανοήσει, πρέπει να πάθει και να υποφέρει. Ο Θεός κτυπά με τιμωρίες αυτούς που αμαρτάνουν για να τους καλέσει σε μετάνοια και μαζί τους απογόνους και τους γείτονες τους. Μόνο η αληθινή μετάνοια και τα επακόλουθά της (αλλαγή, ανανέωση, αναγέννηση) δίνει ικανοποίηση στον αναπόφευκτο ηθικό νόμο του Θεού. Να μερικά παραδείγματα:

Το κτύπημα στον Αδάμ: Όταν ο πρόγονος του ανθρωπίνου γένους αμάρτησε, ο Θεός του είπε: «με μόχθο να καλλιεργείς σ’ όλη σου τη ζωή· αγκάθια και τριβόλια θα σου βλασταίνει και θα τρως το χορτάρι του αγρού» (Γεν. γ΄, 17-18).
Κτύπημα στο διεφθαρμένο γένος: Όταν οι άνθρωποι έγιναν ακόλαστοι «και φθάρθηκε η γη ενώπιον του Θεού και γέμισε η γη με αδικίες… και κάθε πλάσμα απομακρύνθηκε από το δρόμο Του» αφήνει ο Θεός τον κατακλυσμό για να εξαφανίσει κάθε ύπαρξη στη γη, αφήνοντας μόνο το δίκαιο Νώε και την οικογένειά του (Γεν. στ΄. 12).
Το κτύπημα στα Σόδομα: Όπως είναι γνωστό, επιτρέπει ο Θεός την καταστροφή σ’ αυτή την ακόλαστη πόλη, εφόσον σ’ αυτήν δε βρέθηκαν ούτε δέκα δίκαιοι. Σώθηκε μόνο ο δίκαιος Λώτ (Γεν. ιη΄).
Το κτύπημα στον Αυνάν: Αυτός ο Αυνάν σκόρπιζε το σπέρμα του για να μην αποκτήσει απόγονο, τον τιμώρησε ο Κύριος «γι’ αυτό θανάτωσε κι αυτόν» (Γεν. λη΄, 9-10).
Το κτύπημα στο Φαραώ και τη γη της Αιγύπτου: Λόγω της επιμονής και της εναντίωσης στο Θεό, ο Θεός κτυπά τη χώρα της Αιγύπτου και το βασιλιά της με δέκα μεγάλες πληγές οι οποίες περιγράφονται στην Αγία Γραφή (Εξ. Ε΄ – ιβ΄).
Το κτύπημα στη Μαρία, την αδελφή του Μωυσή: Εναντιώθηκε στην αρχηγία του αδελφού της και κτυπήθηκε από λέπρα κι απ’ τη λέπρα «έγινε άσπρη σαν το χιόνι» (Αρ. ιβ΄).
Το κτύπημα στο Αχάν: Που κατά τη διάρκεια του πολέμου έκανε ληστεία, έκλεψε και έκρυψε. Λιθοβολήθηκε (Ισ. Ν. ζ΄).
Το κτύπημα στο βασιλιά Σαούλ: Που καταπάτησε την εντολή του Θεού και άρχισε να καλεί πνεύματα (πνευματισμός). Έχασε τη μάχη και αυτοκτόνησε.
Το κτύπημα στο βασιλιά Δαυίδ: Λόγιο της μοιχείας και της δολοφονίας που έπραξε, έγινε στο σπίτι του μοιχεία και δολοφονία ανάμεσα στους γιους και τις κόρες του (2 Βα. Ζ΄).
Το χτύπημα στη Μιχάλ: Η Μιχάλ χλεύασε το βασιλιά Δαυίδ, το σύζυγο της, επειδή κατά τον ενθουσιασμό του στην προσευχή τραγουδούσε και χόρευε μπροστά στο Θεό. Γι’ αυτό τιμωρήθηκε με ατεκνία σ’ όλη της τη ζωή (2 Βσ. Στ΄, 23).
Το κτύπημα στο βασιλιά Οζία: Όταν αυτός ο βασιλιάς αυθαδίασε και υπερηφανεύτηκε περιφρονώντας τους ιερείς απ’ το ιερό του Θεού, πήρε το θυμίαμα να θυμιάσει ο ίδιος το ιερό· εκείνη τη στιγμή εμφανίσθηκε λέπρα στο μέτωπό του. Γι’ αυτό τον απομάκρυναν απ’ την πόλη και απομονώθηκε απ’ το λαό (2 Πρ. κστ΄, 16).
Το κτύπημα στο βασιλιά Βαλτάσαρ: Που στο γλέντι της αυλής διέταξε να φέρουν τα ιερά σκεύη του ναού της Ιερουσαλήμ για να πιούν οι καλεσμένοι του κρασί. Όσο οι καλεσμένοι του έπιναν, ένα αόρατο χέρι ψηλά στον τοίχο έγραψε αυτές τις τέσσερες λέξεις: μενέ μενέ τεκέλ ου-φαρσίν. που σήμαιναν τη θανατική καταδίκη του βασιλιά. Την ίδια νύχτα δολοφονήθηκε ο βασιλιάς Βαλτάσαρ (Δαν. ε΄).
Παραθέσαμε εδώ μερικά παραδείγματα απ’ την Παλαιά Διαθήκη. Αφήνουμε τους αναγνώστες να θυμηθούν μόνοι τους παρόμοια παραδείγματα απ’ την Καινή Διαθήκη, όπως το τέλος του Ιούδα, το χαμό του Ηρώδη, το θάνατο του Ανανία και της Σαπφείρας. κ.τ.λ.



(Αγ. Νικολάου Βελιμίροβιτς, «Εμμανουήλ», εκδ. Χρόες.) 

Θεοφάνης  Μοναχός  -  Αρθρογράφος  

ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΠΑΐΣΙΟΣ ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣ:ΕΙΝΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑ Η ΠΡΟΣΕΥΧΗ

- Πώς θα νιώσουμε, γέροντα, την προσευχή ως ανάγκη;
- Έπρεπε να είχατε πάει στον πόλεμο για να μπορούμε να συνεννοηθούμε! Στο στρατό, εν καιρώ πολέμου,όταν ήμασταν σε συνεχή επαφή και “εν διαρκεί ακροάσει” με το Κέντρο, είχαμε περισσότερη σιγουριά.
Όταν επικοινωνούσαμε κάθε δύο ώρες, νιώθαμε μια ασφάλεια. Όταν επικοινωνούσαμε μόνο δυο φορές την ημέρα, πρωί και βράδυ, τότε νιώθαμε ξεκρέμαστοι.
Το ίδιο συμβαίνει και με την προσευχή. Όσο περισσότερο προσεύχεται κανείς τόσο περισσότερη πνευματική σιγουριά νιώθει. Είναι ασφάλεια η προσευχή… 



Πηγή:  Απόσπασμα απ’το βιβλίο “Περί προσευχής” (6ος τόμος) του γέρ. Παϊσίου, εκδ. Ι. Η. Ιω. Θεολόγου Σουρωτής Θεσ/νίκης  





Θεοφάνης  Μοναχός  -  Αρθρογράφος  

ΤΑ ΦΡΟΝΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΑΛΗΘΙΝΟΥ ΜΟΝΑΧΟΥ

- Η περιφρόνηση όλων των πραγμάτων του κόσμου.
- Η παντοτεινή διαμονή στην ησυχία.
- Η προφύλαξη της οράσεως.
- Η τελεία εκκοπή της φιλονικίας.
- Λόγοι ολίγοι.
- Απλότητα και ακακία καρδίας.
- Η αποφυγή από τους ανθρώπους και να επιμένει στις προσευχές και αναγνώσεις.
- Το να μην αγαπά τις τιμές και να υπομένει με ανδρεία του πειρασμούς, - Το να κλαίει πάντοτε νύχτα και μέρα.
- Να φυλλάσει τη σωφροσύνη.
Με όλα αυτά πλησιάζει στο Θεό και θεωρείται νεκρός για τον κόσμο!




«Ασκητικοί Λόγοι»
Αγίου Ισαάκ Σύρου 






Θεοφάνης  Μοναχός  -  Αρθρογράφος  

ΟΠΩΣ ΣΕ ΑΝΑΠΑΥΕΙ ΠΑΙΔΙ ΜΟΥ

 Του Διογένη Μαλτέζου

Προσκυνητές: Ευλογείτε, Γέροντα.

Γέροντας: Ο Κύριος, παιδιά μου. Καλωσορίσατε στην καλύβη μας. φαίνεστε πολύ κουρασμένοι από την οδοιπορία. δροσίστε το πρόσωπό σας με το νεράκι αυτής της βρύσης, πάρτε από τον Αρχοντάρη το κέρασμα και ελάτε στην απλωταρία να συζητήσουμε. ‘Επειτα από λίγη ώρα.

Προσκυνητές: Γέροντα, ήρθαμε, όπως μας είπες. Είναι ωραία εδώ. Από εδώ ψηλά η θέα είναι ανεμπόδιστη. Ο ήλιος δύει μέσα στο πέλαγος. Θεϊκό βράδυ. 

Γέροντας: Χαίρομαι, που έχετε μάτια και ψυχή για να βλέπετε τα μεγαλεία του Θεού.αυτό το μεγαλείο θα υμνήσουμε σε λίγο στον Εσπερινό και στη συνέχεια κατά την Αγρυπνία.

Προσκυνητές: Πότε θα αρχίσει και πότε θα τελειώσει η Αγρυπνία, Γέροντα;

Γέροντας: Θα αρχίσει σε λίγο και θα τελειώσει το πρωϊ με την ανατολή του ήλιου, οπότε και θα παρατεθεί Τράπεζα. 

Ένας νεαρός προσκυνητής: Εγώ δε θά ΄ρθω στην Αγρυπνία. προτιμώ να κοιμηθώ.

Γέροντας: ΄Οπως σε αναπαύει, παιδί μου.

Προσκυνητές: Αυτός ο νεαρός, Γέροντα, δεν ανήκει στη συντροφιά μας. ερχόταν μόνος και μας ακολούθησε. φαίνεται σαλεμένος.

Γέροντας: Μην κατηγορείς το παιδί. ΄Ολοι μια συντροφιά είμαστε. και ο Ιησούς μαζί μας. Γιατί στο όνομα Του είμαστε συνηγμένοι εδώ πάνω σ΄ αυτή τη βίγλα του Θεού. Τώρα εγώ πηγαίνω στην εκκλησία. Χτύπησε το τάλαντο για τρίτη φορά.

Πρωί στην τράπεζα
Γέροντας: Καλή σας όρεξη. Φάτε και δοξολογήστε το Θεό «πάντων ένεκεν». Νά’ χετε την ευχή μου, γιατί ήρθατε όλοι στην εκκλησία. Σας είδα να προσεύχεσθε με πίστη. Αν και κουρασμένοι, ήρθατε όλοι.

Προσκυνητής: ΄Οχι όλοι. Ο νεαρός, ο μουσάτος, δεν ήρθε. Είναι ιδιότροπος. Φαίνεται βαρεμένος.

Γέροντας: Μη μιλάς έτσι. Δεν πειράζει που δεν ήρθε. Μπορεί να προσευχήθηκε με μεγαλύτερη θέρμη στο Θεό και ας μην ήρθε στην εκκλησία. Μπορεί να έχει κάποιο λόγο που δεν ήρθε. Μην τον λες βαρεμένο και ιδιότροπο.

Άλλος προσκυνητής: Γέροντα, ήρθε ο νεαρός. Ήρθε κατά τα μεσάνυκτα. έκατσε σε μια άκρη. Εκεί κοντά καθόμουν κι εγώ. Μέσα στο σκοτάδι δε διακρινόταν. Είχε πέσει στα γόνατα και έκλαιγε με αναφιλητά. ΄Οταν άκουσε από το Ευαγγέλιο τη δυστυχία του Ασώτου, τότε άρχισε να κλαίει με λυγμούς. Ποια ώρα έφυγε δεν είδα.

Γέροντας: Τώρα πού είναι;

Προσκυνητές: ΄Εχει καθήσει σε μια πέτρα εκεί ψηλά και αγναντεύει τη θάλασσα… Εμείς θα φύγουμε . Ας μείνει αυτός εδώ.

Γέροντας: Μην τον αφήσετε μόνο. Πάρτε τούτη την ευλογία γι΄ αυτόν. Είναι λίγο ψωμί, δυο ντομάτες και λίγες ελιές. Το καημένο το παιδί δεν έφαγε τίποτα. Πώς θα περπατήσει;

Προσκυνητές: Γέροντα, νά’ τος έρχεται. Καλύτερα να τα δώσεις εσύ.

Γέροντας: Καλώς τον. Παιδί μου, η Τράπεζα σε περιμένει. Αν δεν θέλεις να φας στην Τράπεζα, πάρε μαζί σου αυτή την ευλογία.

Νεαρός: Γέροντα, θέλω να σου ζητήσω μια χάρη.

Γέροντας: Ποιά, παιδί μου;

Νεαρός: Γέροντα, αρνήθηκα νά’ ρθω στην αγρυπνία και μίλησα με απρέπεια κι εσύ με καλοσύνη μου απάντησες: «΄Οπως σε αναπαύει, παιδί μου». ΄Ετσι θα μου απαντούσε ο πατέρας μου. Αλλά εγώ δε γνώρισα πατέρα, έζησα ορφανός. Θα μου επιτρέψεις να λέω εσένα πατέρα;

Γέροντας: Αν αυτό σε αναπαύει, νά’ ναι ευλογημένο. ΄Ομως…

Νεαρός: Τί όμως, Γέροντα;

Γέροντας: Παιδί μου, εγώ σε λίγο φεύγω για τον ουρανό. θα μείνεις πάλι ορφανός. Πάρε για πατέρα σου τον πατέρα όλων μας, «τον εν τοις ουρανοίς».

Νεαρός: Θα κάνω υπακοή, Γέροντα. «Πάτερ ημών, ο εν τοις ουρανοίς, μη μ’ αφήσεις ποτέ ορφανό…».

Γέροντας: Αμήν… αμήν. Στην ευχή μου να πας. Τώρα δε θα είσαι ποτέ μόνος. Τώρα αν κλάψεις, θα είναι δάκρυα χαράς. Καλό δρόμο. Η Παναγία μαζί σου.

Από το Αγιορείτικο περιοδικό «Πρωτάτο».

Θεοφάνης  Μοναχός  -  Αρθρογράφος